Pomagajmy ptakom – „naszym małym przyjaciołom”
- Szczegóły
- Opublikowano: niedziela, 26, luty 2017 11:08
- Ewa Lisek
- Odsłony: 1639
Jeżeli chcemy przez cały rok cieszyć się obecnością skrzydlatych gości w pobliżu miejsca naszego zamieszkania należy o to zadbać.
Dla ptaków najważniejsze są dwie rzeczy :
- Pokarm – szczególnie zimą, wtedy nie chłód, ale głód może przyczynić się do zmniejszenia ich liczebności
- Bezpieczne miejsce lęgowe
Okres srogiej zimy mamy już za sobą, nastało przedwiośnie – okres zakładania gniazd, w których są składane i wysiadywane jajka oraz gdzie wychowuje się potomstwo.
Gniazda nie są dla ptaków „domem” ani kryjówką, a jedynie miejscem odbycia lęgu, które zwykle opuszczają wyprowadzając pisklęta.
Jest ono niezbędnym warunkiem rozrodu – ważnej funkcji życiowej, decydującej o istnieniu ciągłości gatunku.
Obecnie, kiedy człowiek swoją działalnością pogorszył nawyki bytowania wielu gatunków, ptakom coraz trudniej znaleźć naturalne warunki do założenia gniazd. Szczególnie zagrożone są ptaki gnieżdżące się w różnego rodzaju dziuplach, a należą do nich : sikory muchołówki, dzięcioły, sowy, wróble, szpaki, kowaliki, siniaki i pełzacze.
Niektórym z nich można pomóc przygotowując odpowiednie miejsca lęgowe, które będą skutecznym sposobem utrzymania, a nawet osiedlania się niektórych gatunków. Zastępczymi miejscami lęgowymi – będą skrzynki (budki lęgowe).
Chcąc, aby dany gatunek zagnieździł się i pomyślnie wychował potomstwo należy zapoznać się z pewnymi wymaganiami ekologicznymi :
- Każdy z ptasich gatunków ma określone wymagania dotyczące gniazd jak np: wielkość, miejsce, sposób umieszczenia
- Część gatunków nigdy nie korzysta ze skrzynek lęgowych,
a warunkiem ich występowania są stare dziuple w drzewach, obumarłe, zbutwiałe drzewa – w związku z tym - nie niszczmy ich zachowując naturalne siedlisko ptaków.
U niektórych gatunków alek funkcję gniazda pełni goła półka skalna, a remizy i niektóre gatunki wikłaczy tkają misterne gniazdo – worki zawieszone na drzewach. Jaskółki lepią z błota kształtne czarki. Dzięcioły wykuwają dziuple w pniach drzew, a sowy korzystają już z gotowych gniazd i dziupli.
- Budki lęgowe zakładamy w tych miejscach, gdzie brakuje naturalnych miejsc do zakładania gniazd
- Powinny mieć różną wielkość otworu wlotowego dostosowaną do gatunku ptaka
- Po zakończeniu sezonu lęgowego należy budki otworzyć, wyczyścić usuwając pasożyty i resztki starych gniazd
- Otwór wlotowy skrzynki powinien być skierowany na wschód lub południowy wschód, a dno można wysypać niewielką ilością trocin lub torfu
Należy pamiętać, że ptak w gnieździe ma ograniczoną możliwość ucieczki przed niebezpieczeństwem, a lęg (jajka lub pisklęta) jest zupełnie bezbronny. Dlatego ptaki posiadające gniazda zachowują ostrożność, a niepokojone porzucają je.
Najważniejszą zasadą zachowania się przy gniazdach powinno być zapewnienie spokoju w ciągu całego okresu lęgowego (tj. od marca do końca lipca).
Ptaki towarzyszą ludziom od zawsze. Ożywiają w sposób namacalny nasze otoczenie, ponadto spełniają bardzo ważną rolę w środowisku: przyczyniają się do likwidowania wielu szkodliwych owadów, zabijają dużą ilość myszy, nornic, kretów niszczących uprawy, zjadają resztki i odpadki, rozsiewają wiele gatunków drzew i krzewów.
Wszystkie te zalety ptaków człowiek dostrzegł już dawno, dlatego pojawiła się chęć niesienia im pomocy i ochrony. Jednym z działań jest wieszanie budek lęgowych, w których niektóre z dzikich ptaków zakładając gniazda, składając jaja i wychowują pisklęta.
Można też przyjąć, że wieszanie budek stanowi rekompensatę dla ptaków za szkody, których doznawały z ręki człowieka. Zabudowa coraz większych obszarów, przekształconych siedlisk, wycinka starych dziuplastych drzew, zasłanianie i zamurowywanie dziur i szpar w budynkach, plaga wałęsających się kotów. Wszystko to powoduje, że ptaki mają coraz gorsze warunki do rozrodu, a liczebność populacji wielu gatunków z roku na rok spada.
Ewa Lisek